SAE EIA-649 standardı, konfigürasyon yönetimi faaliyetlerinin planlanması ve yürütülmesi için esnek ve kapsamlı bir metodoloji sunar.
Standarda göre konfigürasyon yönetimi süreci, “Konfigürasyon Yönetiminin Planlanması ve Yönetimi”, “Konfigürasyon Tanımlama”, “Konfigürasyon Değişiklik Yönetimi”, “Konfigürasyon Durum Muhasebesi” ve “Konfigürasyon Doğrulaması ve Denetimi” şeklinde birbiriyle ilişkili beş bilgi alanından oluşur. Bu bilgi alanlarını destekleyen ilkeler birlikte uygulandığında ürün konfigürasyon bilgisi ile ürün arasındaki tutarlılık; konsept, geliştirme, üretim, kullanım ve destek aşamaları boyunca sağlanır. Konfigürasyon yönetimi sürecinin uygulanması, bu bilgi alanlarının ve altındaki ilkelerin ürün yaşam döngüsü boyunca dengeli ve kesintisiz bir şekilde hayata geçirilmesini gerektirir.
Konfigürasyon Yönetimi sürecindeki beş bilgi alanı Şekil 1 ve Şekil-2’de gösterilmiştir. SAE EIA-649 standardı, geniş uygulama alanı nedeniyle bir gereksinim dokümanı olarak değil, projeye özgü gereksinimlerin belirlenmesi veya uyarlanması için temel bir kaynak olarak tasarlanmıştır.
SAE EIA-649 standardında tanımlanan 5 temel bilgi alanı ve bunların altında yatan ilkeler, bir pusula gibi tasarlanmıştır. Bu bilgi alanları ve ilkeler, doğru yönde ilerlemeyi sağlamak için güvenilir bir yön sunar ve ileriye dönük sağlıklı kararlar alınmasına yardımcı olur.
KONFİGÜRASYON YÖNETİMİ BİLGİ ALANLARINI DESTEKLEYEN 40 İLKE
1. Konfigürasyon Yönetiminin beş bilgi alanı ve bunlara bağlı ilkelerin ürün yaşam döngüsü boyunca dengeli ve sürekli bir şekilde uygulanması gerekir.
Konfigürasyon Yönetiminin Planlanması ve Yönetimi
2. Konfigürasyon yönetiminin uygulanacağı projenin kapsamını, ürünün karmaşıklık seviyesini, gereksinimlerini ve yaşam döngüsünü tam olarak anlamak gereklidir. Bu adım sürecin temelini oluşturur.
3. Fiziksel ürün ile onu tanımlayan bilgiler (gereksinimler, dokümanlar, veriler vb.) arasındaki tutarlılığı sağlamak amacıyla, ürünün yaşam döngüsü boyunca konfigürasyon yönetiminin nasıl uygulanacağını tanımlayan bir plan hazırlanır ve dokümante edilir.
4. Planlanan konfigürasyon yönetimi fonksiyonlarının gerçekleştirilmesi için gerekli kaynaklar belirlenir ve ilgili faaliyetleri yürütecek sorumlular atanır.
5. Faaliyetlerin konfigürasyon yönetimi planına uygun şekilde yürütüldüğünü ölçmek ve değerlendirmek için metrikler (KPI: Anahtar Performans Göstergeleri) belirlenir.
6. Konfigürasyon Yönetimi Planındaki hedeflere ulaşmak için 5 temel bilgi alanının nasıl uygulanacağını açıklayan konfigürasyon yönetimi prosedürleri oluşturulur.
7. İlgili sorumluların konfigürasyon yönetimi görevlerini doğru bir şekilde yerine getirmeleri için konfigürasyon yönetimi eğitimleri almaları gerekir.
8. Konfigürasyon yönetimi sürecinin etkinliğini sürdürmek için süreç periyodik olarak değerlendirilir ve denetlenir.
9. Konfigürasyon yönetimi bölümü, tedarikçilerin ve yüklenicilerin konfigürasyon yönetimi faaliyetlerinin performansından da sorumludur.
10. Konfigürasyon yönetimi bölümü, bilgilerin toplanması, işlenmesi, durumunun kontrol edilmesi, birlikte çalışabilirliğin sağlanması ve uzun vadeli muhafaza edilmesi şeklindeki veri ve kayıtların yönetimi süreçlerinden sorumludur.
Konfigürasyon Tanımlama
11. Konfigürasyon tanımlama, ürünlerin konfigürasyonlarının tanımlanıp doğrulandığı, ürün ve ürün konfigürasyonu bilgilerinin etiketlendiği, değişikliklerin yönetildiği ve izlenebilirliğin ürün yaşam döngüsü boyunca sağlandığı temeli oluşturur.
12. Bir ürünün konfigürasyon bilgileri, ürünün yaşam döngüsü aşamalarının (geliştirme, üretim, işletme ve bakım/destek) tümü için temel oluşturur.
13. Kurumsal tanımlayıcılar, sorumlu tasarımcı, üretici veya hazırlayıcıyı belirtmek için kullanılır ve böylece ürün ve ürünün konfigürasyon bilgileri için benzersiz bir kimlik sağlanır.
14. Bir ürünün diğer ürünlerden ayırt edilebilmesi ve ürüne ait doğru bilgilere erişim sağlanabilmesi için ürün ve onu tanımlayan doküman ve veriler isimlendirilir ve numaralandırılır.
15. Bir ürünün üretilen her bir örneğini ayırt etmek gerektiğinde, seri numarası verilir.
16. Bir değişiklik sonrası üretilmiş bir ürünün parça numarası değişse bile orijinal seri numarası korunur.
17. Üretilen ürünlerin bir süreç, tarih, olay veya testle ilişkilendirilmesi gerektiği durumda, kafile (lot) veya parti (batch) numarası gibi grup numaraları kullanılır.
18. Ürün kimlik bilgileri (isim ve numara) eşsiz olacak şekilde tanımlanır.
19. Ürün hiyerarşisi, ürünü oluşturan kalemlerin ana-çocuk ilişkilerini göstermek ve düzenlemek için kullanılır.
20. Ürünün kullanım amacına uygun olduğunu geçerli kılmak için gerekli olan süreçleri ve kanıtları sağlamak üzere ürün piyasaya sürülür.
21. Bir ana hat, bir ürünün zaman içinde belli bir noktadaki konfigürasyonunu temsil eder.
22. Ana hat onaylı değişikliklerle hareket eder. Bir ürünün mevcut onaylı konfigürasyonuna, onaylı değişiklikleri içeren güncel ürün ana hattından ulaşılabilir.
23. Ürünler arasındaki arayüzler de dokümante edilir ve ana hatlara dahil edilir.
24. Özel konfigürasyon yönetimi uygulaması gerektiren ürünler konfigürasyon kalemleri olarak tanımlanır.
Konfigürasyon Değişiklik Yönetimi
25. Ürün değişiklikleri sistematik, ölçülebilir bir değişiklik süreci kullanılarak yapılır.
26. Değişiklikler, onaylandığı takdirde uygulama kaynaklarını garanti altına almak için gerekçelendirilmelidir.
27. İzlenebilirliği sağlamak için her değişiklik talebine eşsiz bir numara verilir.
28. Değişiklik talepleri, uygun gözden geçirme seviyesini ve onay makamını belirlemek için sınıflandırılır.
29. Değişiklik talepleri teknik, mali ve takvimsel bilgiler açısından açık, net ve kapsamlı olmalıdır.
30. Bir değişiklik talebi onaylanmadan önce, tüm potansiyel etkiler ve riskler dikkate alınarak değerlendirilir.
31. Değişiklik talepleri onay verme yetkisine sahip kişiler tarafından onaylanmalıdır.
32. Bir değişikliği onaylayan makam aynı zamanda uygulama önceliğini de belirler.
33. Geçici bir uygunsuzluk durumunu tanımlamak ve kabul etmek için sapma veya feragat formu kullanılır.
Konfigürasyon Durumu Muhasebesi (CSA)
34. Konfigürasyon Durum Muhasebesi (CSA), bir ürün ve ürünün konfigürasyon bilgilerinin ürün yaşam döngüsü boyunca doğru ve zamanında elde edilmesi için bilgi tabanı sağlar.
35. Konfigürasyon yönetimi görevleri gerçekleştirildikçe ürün hakkındaki bilgiler toplanır.
36. CSA'dan elde edilen metrikler konfigürasyon yönetimi sürecini değerlendirmek ve etkinliğini artırmak için kullanılır.
Konfigürasyon Doğrulaması ve Denetimi
37. Konfigürasyon yönetimi süreçleri tutarlılık açısından doğrulanır.
38. Ürünler, dokümante edilmiş gereksinimlere uygun olduklarını doğrulamak için denetlenir.
39. Ürünler ve destekleyici bilgiler arasındaki tutarlılığı sağlamak için uygulanan değişiklikler doğrulanır.
40. Denetimler, ürün yaşam döngüsünün kilit noktalarında onaylı ana hatlar oluşturmayı sağlayan bir araçtır.
YAZAR: AYŞE ŞOLPAN TEMİZ
