Neden Sistem Mühendisliği Öğrenmeliyiz? 

Sistem mühendisliği; karmaşık projeleri yönetme, gereksinimleri, problemleri iyi anlama ve çözümü başarılı bir şekilde hayata geçirme yeteneği kazandıran çok yönlü bir disiplindir. Başarılı bir sistem mühendisliği süreci ile; müşterilerin beklentilerini karşılayan doğru ürünler geliştirmek mümkün olur.

Sistem mühendisliği, teknoloji ve insan faktörlerini bir araya getirerek etkili çözümler üretmek için kullanılan vazgeçilmez bir araçtır.

Sistem mühendisliği öğrenmenin faydaları:

1. Karmaşık Problemleri Çözme: Sistem mühendisliği, büyük ve karmaşık sorunları sistematik bir yaklaşımla çözmeyi öğretir. Bu beceri hem iş hayatında hem de günlük yaşamda problemlere etkili çözümler üretmemizi sağlar.

2. Bütünsel ve Stratejik Düşünme: Bir ürünün tüm parçalarının birbirleri arasında ve dış çevre ile nasıl etkileşime girdiğini anlamak, bütünsel bir bakış açısı kazandırır ve daha stratejik kararlar vermemizi sağlar.

3. Verimli Kaynak Yönetimi: Zaman, maliyet ve insan kaynağını en verimli şekilde kullanmayı öğretir. Bu, her alanda iş süreçlerini optimize etmemize yardımcı olur.

4. Ekip Çalışması ve İş Birliği: Farklı disiplinlerle iş birliği yapmayı ve ekipleri koordine etmeyi öğreniriz, bu da projeleri daha verimli ve etkili şekilde yönetmemizi sağlar.

5. Risk Yönetimi ve Proje Başarısı: Her aşamada potansiyel riskleri öngörüp, gerekli önlemleri alarak karşılaşabileceğimiz zorlukları yönetebilir ve başarı şansımızı artırabiliriz.

6. Teknoloji ve Yeniliğe Uyum: Teknolojik gelişmeleri daha iyi anlayıp, yeniliklere hızlıca uyum sağlama yeteneği kazanırız. Bu, her sektörde başarılı olmamızı sağlar.

Sistem Mühendisliği Neden Önemlidir?

Sistem mühendisliği, başarılı sistemler gerçekleştirilmeyi sağlayan disiplinler arası bir yaklaşımdır. Geliştirme döngüsünün erken aşamalarından itibaren, müşteri gereksinimlerinin ve talep edilen işlevselliğin tanımlanmasına ve gereksinimlerin dokümante edilmesine odaklanır. Kullanıcı ihtiyaçlarını karşılayan kaliteli bir ürün hedefiyle, müşterinin hem teknik hem de iş ile ilgili gereksinimleri dikkate alınır.

Doğru bir sistem geliştirebilmek için, tüm disiplinler ve özel uzmanlık grupları entegre takımlar şeklinde bir araya getirilir. Projenin tüm aşamalarına uyarlanabilen, sistematik bir yaklaşım uygulanır.

Teknoloji geliştikçe karmaşıklık düzeyi artan ürünlerin daha sıkı takvimlerle geliştirildiği günümüzde, sistem mühendisliği giderek hayati bir önem kazanmaktadır.

Sistem mühendisliği; şirketlerin bütçe ve proje kısıtları dahilinde doğru ürün veya hizmeti tasarlamalarını, geliştirmelerini, üretmelerini, kullanmalarını, desteklemelerini ve elden çıkarmalarını sağlar.

Karmaşıklığı Yönetmenin ve Riskleri Azaltmanın En Etkin Yolu

Sistem Mühendisliği, karmaşıklığın üstesinden ustalıkla gelebilmemiz için bize etkin yöntemler ve yaklaşımlar sunar. Belirsizliklerden ve geçersiz varsayımlardan kaçınarak, gerçek problemleri yönetmeye, en verimli, ekonomik, sağlam ve doğru çözümü oluşturmaya yardımcı olur.

Sistem Mühendisliği yaklaşımı; proje gereksinimleri, arayüzler, problemler ve herhangi bir değişikliğin etkilerini belirlemeye yönelik kontrol ve farkındalığı arttığı için, proje maliyetlerinin ve takviminin daha etkin takip edilmesini ve yönetilmesini sağlar. Kayıplar en aza indirgenir. Araştırmalar, sistem mühendisliği yaklaşımı etkin kullanıldığında, proje maliyetlerinin %10-20 oranında azaldığını göstermektedir.

Sistem Mühendisleri, başarılı sistemler geliştirilebilmesi için proje yöneticileriyle birlikte çalışır. Sistem Mühendisliği teknikleri ve yöntemleri, projenin büyüklüğüne ve karmaşıklığına uygun olarak uyarlanır.

Sistem mühendisliği pratiklerini uygulayan ticari sektörlerin, yenilikçi ürün ve hizmetleri rekabet avantajı sağlayacak şekilde geliştirme kabiliyetleri artar. Savunma sanayinde, farklı metodolojileri barındıran sistematik bir yaklaşım sağlayan sistem mühendisliği, ürünlerin edinim, bakım ve modernizasyon maliyetlerinin azaltılmasını temin eder.

Kâr amacı gütmeyen organizasyonlar sistem mühendisliği yöntemlerini uygulayarak, yenilikçi müşteri hizmetlerini daha verimli ve etkin olarak geliştirme kabiliyetine sahip olur. Temel veya uygulamalı araştırma yapan bir kuruluş, sistem mühendisliği yaklaşımını kullanarak teknoloji geliştirmeyi destekleyen keşif ve buluş yeteneklerini daha etkili bir şekilde yürütür.

İyi bir örnek: Öresund Köprüsü 

Öresund Köprüsü, Danimarka'nın başkenti Kopenhag ile İsveç'in önemli şehirlerinden biri olan Malmö'yü birbirine bağlamaktadır. Bu köprüyle İsveç, 10 dakikalık bir araba ya da tren yolculuğuyla Avrupa anakarasına kalıcı olarak bağlandı.

Öresund Köprüsü dünyanın en büyük kompozit yapısıdır. 7,9 km uzunluğundaki köprü, Baltık Denizi ile Kuzey Denizi arasındaki uluslararası navigasyon rotasından geçmektedir. Üst kısımda dört şeritli bir otoyolu, alt kısımdaysa yolcu ve yük trenleri için iki hatlı bir demiryolu bulunmaktadır. Bir ayağı İsveç'te olan köprünün Danimarka topraklarında ayağı yoktur.  Köprü Öresund Boğazı'nın ortasında, Peberholm denen yapay bir ada üzerinde sona erer ve burada deniz altından ilerleyen bir tünelle birleşir.

Danimarka ve İsveç kraliyet ailelerinin 1990 yılında iki ülkeyi birbirine bağlayan bir köprü projesine karar vermesiyle başlayan sürecin başarısı; konsept aşamasının başından itibaren yürütülen verimli, odaklanmış ve yaratıcı sistem mühendisliği çalışmalarına dayanmaktadır. Yapımına 1995 yılında başlanan köprünün son bölümünün inşaatı 14 Ağustos 1999 tarihinde, öngörülenden üç ay kadar önce tamamlandı. 

Konsept aşamasında, sistem mühendisliği ekibi çevreci grupların endişelerinin köprü inşaatını etkileyebileceğini fark etti. Bu nedenle, yaratıcı ve proaktif bir yaklaşım benimsenerek, önemli bir çevre grubunun başkanına yönetim kurulu üyesi olması için davet iletildi. Proje sahipleri, geliştirme aşamasının başından itibaren ilgili tüm paydaşlarla gereksinimlerin tam, doğru ve açık olarak tanımlanmasına odaklandılar.

Köprü her iki ülkenin de mevzuatlarına tabiydi. Örnek olarak Danimarka'da demiryolu trafiğinin sağdan, İsveç'te ise soldan akması çözüm bulunması gereken ayrı bir zorluktu. Projede, pek çok farklı disiplinden uzman birlikte çalıştı. Ayrıca her aşamada kapsamlı risk analizleri yapıldı.

Köprü inşaatının tüm aşamalarında çevresel etkiler titizlikte göz önünde bulunduruldu. Öresund Boğazı, tuzlu Kattegat ile Baltık Denizi'nin daha tatlı suları arasında bir koridor oluşturmaktadır. Bu koridorda su akışındaki herhangi bir azalma, Baltık Denizi'nin tuz içeriğini ve dolayısıyla oksijen içeriğini azaltacak ve ekolojik dengesini değiştirecekti. Danimarkalı ve İsveçli yetkililer köprünün Baltık Denizi'ndeki su, tuz ve oksijen akışını etkilemeyecek şekilde geliştirilmesini sağladı.

Tüm paydaşlar arasında etkin iş birliği ile geliştirilen, ürünün yaşam döngüsü boyunca tüm aşamaları ve çevresiyle etkileşimi dikkate alınan bu köprü başarılı bir sistem mühendisliği örneğidir.

Kaynaklar:

·        INCOSE Systems Engineering Handbook A Guide for System Life Cycle Processes and Activities, Fifth Edition, INCOSE-TP-2003–002-05, 2023

·        Wikipedia, Öresund Köprüsü

Ayşe Temiz